1. Tổng quan về bia thủ công
1.1. Bia thủ công là gì?
Bia thủ công, hay còn gọi là craft beer, là loại bia được sản xuất theo phương pháp truyền thống tại các nhà máy bia/ xưởng bia nhỏ, độc lập. Theo định nghĩa, bia thủ công được làm từ bốn nguyên liệu chính: nước, hoa bia, mạch nha, và men bia. Điểm đặc biệt là các nghệ nhân thường bổ sung thêm các nguyên liệu độc đáo như trái cây, thảo mộc, hoặc gia vị để tạo nên hương vị riêng biệt. Khác với bia công nghiệp, bia thủ công chú trọng chất lượng hơn số lượng, với sản lượng mỗi mẻ thường dưới 1,000 lít.
Bia thủ công được ưa chuộng với hương vị khác biệt (Ảnh: sưu tầm)
Bia thủ công xuất hiện từ thế kỷ 19 tại Anh với tên gọi "Real Ale" và trở nên phổ biến ở Mỹ vào những năm 1970 với tên gọi craft beer. Tại Việt Nam, bia thủ công bắt đầu thịnh hành từ năm 2015, mang đến một làn gió mới cho văn hóa thưởng thức bia.
1.2. Đặc điểm của bia thủ công
Sản xuất thủ công, quy mô nhỏ: Mỗi mẻ bia được sản xuất với số lượng hạn chế, đảm bảo sự chăm chút tỉ mỉ trong từng công đoạn.
Nguyên liệu đa dạng: Ngoài bốn thành phần cơ bản, các nghệ nhân thường sử dụng trái cây nhiệt đới như chanh dây, xoài, hoặc gia vị địa phương như tiêu đen Phú Quốc để tạo nên sự độc đáo.
Hương vị phong phú: Bia thủ công mang đến đa dạng hương vị, từ nhẹ nhàng như Pilsner đến đậm đà như Stout.
Không chất bảo quản: Bia thủ công thường không sử dụng chất bảo quản, giữ nguyên vị tươi ngon và tốt cho sức khỏe.
Tính cá nhân hóa: Mỗi xưởng bia thủ công đều mang dấu ấn riêng, phản ánh phong cách và sáng tạo của người thợ nấu bia.
1.3. Các dòng bia thủ công phổ biến
IPA – India Pale Ale: IPA là dòng bia thủ công phổ biến với vị đắng đặc trưng do sử dụng lượng hoa bia lớn. Hương thơm có thể mang gợi ý của cam chanh, thông, thảo mộc tùy vào giống hoa bia và kỹ thuật nấu.
Stout – Bia đen: Dòng bia đen đậm đặc với hậu vị socola, cà phê hoặc caramel. Stout phù hợp với những ai yêu thích hương vị tròn trịa và đậm sâu.
Wheat Beer – Bia lúa mì: Mang vị dịu nhẹ, độ cồn thấp, wheat beer thường có màu vàng sáng, vị hơi chua và mùi thơm trái cây như chuối, đinh hương. Đây là dòng bia rất được ưa chuộng trong mùa hè.
Lager thủ công: Dù lager vốn phổ biến trong sản xuất bia công nghiệp, nhưng các nhà ủ bia thủ công cũng mang đến phiên bản lager tinh tế hơn, ít carbon, nhẹ nhàng mà vẫn giữ độ cân bằng hương vị tuyệt vời.
2. Bí mật sau ly bia thủ công: Văn hóa Đức và đạo luật Reinheitsgebot
Đức là cái nôi của nghệ thuật làm bia thủ công, với lịch sử hàng nghìn năm gắn liền cùng các tu viện cổ kính từ thế kỷ 11. Luật Tinh Khiết Bia (Reinheitsgebot) nổi tiếng ra đời năm 1516 tại Bavaria (Đức) – đạo luật thực phẩm lâu đời nhất còn hiệu lực, khẳng định cam kết chỉ sử dụng nước, lúa mạch, hoa bia và men tự nhiên trong quá trình ủ bia. Chính quy định nghiêm ngặt này đã tạo nên danh tiếng “bia sạch” chuẩn mực toàn cầu và góp phần bảo tồn kỹ thuật sản xuất bia truyền thống cho đến ngày nay.
Bia thủ công - dòng bia sạch, chỉ sử dụng nước, lúa mạch, hoa bia và men tự nhiên trong quá trình ủ bia. (Ảnh sưu tầm)
Không chỉ đơn thuần là thức uống, bia thủ công Đức là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa – từ lễ hội Oktoberfest rực rỡ sắc màu đến những buổi chiều thư giãn tại Biergarten dưới bóng cây, nơi cộng đồng gắn kết qua từng ly bia đậm đà bản sắc. Với hơn 1.300 nhà máy bia và hơn 5.500 loại bia khác nhau, bia Đức là biểu tượng cho sự đa dạng, tinh tế và niềm tự hào dân tộc. Bất chấp sự cạnh tranh từ các hãng bia công nghiệp, các xưởng bia thủ công nhỏ tại Đức vẫn giữ vững vị thế nhờ hương vị đặc trưng và sự gắn bó sâu sắc với văn hóa địa phương.
Tinh thần lễ hội, niềm đam mê với hương vị bia và sự nghiêm cẩn trong sản xuất bia Đức – tất cả đã tạo nên nguồn cảm hứng cho hàng loạt nhà ủ bia/ xưởng bia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, nơi đang bắt đầu hành trình tái hiện hương vị bia Đức trong từng cốc bia thủ công được sản xuất nội địa.
Bia thủ công Đức là là sự kết hợp giữa tinh thần lễ hội và niềm đam mê với hương vị bia (Ảnh: sưu tầm)
3. Hương vị Đức giữa lòng Việt Nam: Những xưởng bia thủ công mang đậm chất riêng
Văn hóa thưởng thức bia Đức được lan tỏa ra khắp thế giới, trong đó có Việt Nam. Những năm gần đây, nhiều xưởng bia thủ công ra đời không chỉ để thỏa mãn khẩu vị ngày càng tinh tế của người Việt mà còn gìn giữ tinh thần sáng tạo nguyên bản – điều tạo nên linh hồn của dòng bia này. Dưới đây là những cái tên tiên phong trong hành trình ấy.
3.1. Bana Brew House - Xưởng bia thủ công trên đỉnh tiên cảnh Bà Nà
Bana Brew House là xưởng bia lãng mạn trên đỉnh núi Bà Nà, Đà Nẵng. Đây là xưởng bia thủ công đầu tiên nằm trên đỉnh núi tại Việt Nam. Xưởng bia cũng đánh dấu “cái bắt tay” giữa Tập đoàn Sun Group và BrauKon & Camba - thương hiệu bia danh tiếng của Đức nhằm phát triển dòng sản phẩm bia thủ công cao cấp Sun KraftBeer, đồng thời mở rộng mô hình xưởng bia thủ công với dây chuyền sản xuất hiện đại bậc nhất thế giới.
Xưởng bia Bana Brew House nằm ở độ cao 1.487m so với mực nước biển, gây ấn tượng mạnh với không gian mô phỏng nhà máy bia châu Âu cổ kính, hòa quyện giữa kiến trúc cổ điển Pháp và trải nghiệm ẩm thực độc đáo.
Bana Brew House - Xưởng bia thủ công trên đỉnh Bà Nà (Ảnh: sưu tầm)
Tại đây, du khách có thể chứng kiến quy trình nấu bia ngay tại chỗ với hệ thống máy móc hiện đại nhập khẩu trực tiếp từ Đức. Các dòng bia đặc trưng của Bana Brew House đều được chế tác theo công thức truyền thống Bavarian, nổi bật với vị mạch nha đậm đà và hương hoa bia đặc trưng.
Bên trong xưởng bia thủ công Bana Brew House (Ảnh: sưu tầm)
Thực khách có thể thưởng thức bia tươi nguyên bản trong không gian thoáng đãng giữa trời mây Bà Nà, kết hợp cùng các món ăn đậm chất Âu, đặc biệt là xúc xích Bà Nà để tạo nên một trải nghiệm vị giác khó quên. Đây không chỉ là điểm dừng chân lý tưởng cho tín đồ ẩm thực mà còn là một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá Bà Nà Hills.
3.1. Phu Quoc Brew House: Thưởng bia thủ công chuẩn vị giữa lòng đảo Ngọc
Sau Bana Brew House, Sun Group tiếp tục đưa Sun KraftBeer ra đảo thiên đường Phú Quốc. Và xưởng bia Phu Quoc Brew House được đầu tư xây dựng để trực tiếp tạo ra những ly bia thủ công chuẩn vị Đức giữa đảo Ngọc.
Nhà máy bia Phu Quoc Brew House với thiết kế như 1 viên ruby (Ảnh: sưu tầm)
Tọa lạc tại trung tâm Thị trấn Hoàng Hôn phía Nam đảo Phú Quốc (Kiên Giang), nhà máy bia thủ công Phu Quoc Brew House là điểm đến mới mẻ cho những ai yêu thích văn hóa bia và không gian thưởng thức đậm chất đảo Ngọc. Nhà máy được thiết kế theo phong cách hiện đại, kết hợp tinh tế giữa không gian trải nghiệm, sản xuất và trưng bày, tạo nên một tổ hợp hấp dẫn cả về thị giác lẫn vị giác. Nơi đây ra mắt 6 dòng bia thủ công đặc trưng, bao gồm Sunset Pale Ale, Hoang Hon IPA, Crystal Wheat, Beach Blonde, Tropicana và Special Brew – mỗi dòng bia đều được ủ bằng công nghệ lên men hiện đại, kết hợp nguyên liệu ngoại nhập và cảm hứng bản địa từ đảo Phú Quốc.
Ông Oliver Wesseloh - Nhà vô địch thế giới Sommelier Bia 2013 (Ảnh: sưu tầm)
Đặc biệt, quy trình ủ bia diễn ra hoàn toàn tại chỗ trong hệ thống thiết bị tiêu chuẩn châu Âu, giúp giữ trọn vị tươi mới và đảm bảo chất lượng. Không chỉ là điểm tham quan hay chụp hình, Phu Quoc Brew House còn hướng đến việc lan tỏa văn hóa thưởng bia chất lượng cao và là biểu tượng mới của phong cách sống hiện đại nơi đảo Ngọc.
Ông Oliver Wesseloh - Nhà vô địch thế giới Sommelier Bia 2013, người chịu trách nhiệm giám sát và sản xuất bia tại Phu Quoc Brew House - chia sẻ: “Tại xưởng bia Phu Quoc Brew House, chúng tôi ủ bia theo công thức hàng trăm năm tuổi của vùng Bavaria, Đức. Chúng tôi chỉ sử dụng 4 thành phần cơ bản: nước tinh khiết, mạch nha, hoa bia và men. Song với nghệ thuật ủ bia, nguyên liệu thượng hạng, công nghệ và máy móc hiện đại của Braukon, chúng tôi có thể kết hợp 4 thành phần này tạo nên hương vị độc đáo của Sun KraftBeer.
Du khách có thể đến tham quan, trải nghiệm, thưởng thức bia thủ công Sun Kraftbeer tại xưởng Phu Quoc Brew House, hoặc nhà hàng bia Sun Bavaria Gastropub gần đó (ngay tại Thị trấn Hoàng Hôn - Sunset Town).
3.3. Victoria Craft Beer - Xưởng bia giữa lòng phố Huế
Victoria Craft Beer tọa lạc tại thành phố Huế, được xây dựng theo phong cách Đức với không gian ấm cúng và đậm nét văn hóa Đức. Xưởng bia sử dụng máy móc và kỹ thuật từ Caspary – một doanh nghiệp có hơn 200 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất bia tại Đức.
Không gian ấm cúng của Victoria Craft Beer (Ảnh: sưu tầm)
Tuân thủ nghiêm ngặt Luật Tinh khiết Reinheitsgebot từ năm 1516, Victoria Craft Beer sử dụng bốn thành phần chính: malt, hoa bia, men và nước để tạo ra những hương vị bia truyền thống của Đức. Một số loại bia nổi bật bao gồm: Victoria Lager, Victoria Dark Lager, Victoria Red Ale và Victoria Weiss.
Trong dòng chảy phát triển của ẩm thực hiện đại, bia thủ công không còn là “món mới” mà đang từng bước khẳng định vị thế trong lòng người yêu bia Việt – một lựa chọn đậm chất riêng, cá tính và đầy trải nghiệm.
